LESVOS. Giorgos Galetsas hält eine Rede vor dem Denkmal an die 42 von den Nazis ermordeten Griechen.

"Der Mörder tötet zweimal:

 das erste Mal durch die Tat;

das zweite Mal mit dem Vergessen“

Eli Wiesel- Holocaust überlebender.

24. September 2016 – Tsamakia - Mitilini, 

„Sehr geehrte Damen und Herren,

in den 40 Monaten der deutschen Besatzung auf der Insel (4. Mai 1941-10. September 1944) haben 17 offizielle Hinrichtungen mit 42 Opfern stattgefunden.

Die erste 3 Exekutionen haben in BLOKIA stattgefunden. Damals mitten in der Stadt Mitilini  an der Spitze des Hafens, vor der Promenade, die anfing beim Hotel Blue Sea und endete beim Hafenarm. Es heißt so wegen dem Block aus Steinen,  die hingestellt wurden Anfang 1930, damit der Hafen erweitert werden konnte.

Weil der Exekutions Ort Sichtkontakt zum alten Hafen hatte (heute der Innenhafen) und die Fischer, die früh morgens zur Arbeit gingen,  Zeugen der Exekutionen wurden, wurde der Exekutionsort nach Tsamakia verlegt. Hier haben die 14 nächsten Exekutionen stattgefunden.

Alle Exekutionen fanden früh morgens statt. Der Exekutionskonvoi startete immer bei der Kommandatur, die beschlagnahmte Villa Iliopoulos in Sourada, und fuhr in folgende Reihenfolge:

Vorne die „Laterne“, ein kleinerer Wagen mit einer Öllampe, wie die, die auf Gräbern stehen. Dahinter das Auto mit den Offizieren der Exekution und die Wache. Dann der Gefangenentransporter mit den Todesverurteilten und 4 Wachleuten. Am Ende ein Lkw mit der Militärwache und das Exekutionskommando.

Wenn der Konvoi ankam, als es noch in Blokia war, wurden die zum Tode Verurteilten an einem Holzrahmen festgemacht. Ihnen wurde der Kopf zugedeckt und ein Exekutionskommando von 10  schoß.

Das einzige Zeugnis davon sind die Fotos bei der 3 Exekutionen von PSANI Panagiotis,  das ein deutscher Offizier gemacht hat und erst veröffentlicht wurde in LESVIAKOS KIRIX 1959

 Wenn die Exekution in Tsamakia stattfand, wurden die Todesverurteilten an die Pinienbäume gebunden, bekamen den Kopf bedeckt und wurden von Exekutionskommandos erschossen . Den finalen Schuss gab dann der Offizier des Exekutionskommandos .

Wir haben heute zum ersten Mal einen Marathonlauf in Ehre und Erinnerung entlang der genauen Strecke durchgeführt. Mit Anfangspunkt an der Villa Iliopoulou– Ende der Sackgasse Nikos Bologiannis Strasse und Ziel das Denkmal für die Ermordeten in Tsamakia. Ein symbolischer Marathonlauf in Gedächnis und Ehre der die 17 Todesstrecken der 42 zu Tode Verurteilten erinnert.

Ein symbolischer Marathonlauf für Gedächtnis und Ehre mit Anfangspunkt die Gestapo, wo Hunderte von Menschen gequält wurden und um das zu verheimlichen, hat sich die Gestapo in einer nicht bewohnten Gegend ihre Zentrale gemacht.

Ein symbolischer Marathon der Erinnerung und Ehre mit Ziel Tsamakia, ein Ort des historischen Gedächtnisses der Märtyrer mit den Pinien, die noch immer die Schüsse der Exekutionskommandos tragen, die morgens das Leben von 42 Widerstandsmenschen nahmen.  Sie standen aufrecht gegenüber den mörderischen Exekutionskommandos,  die die Nazis in diesem Land aufgebaut haben. Von hier wurden sie in Säcken zu den Fischerboonte gebracht, um im Meer versenkt  zu werden - verschwunden. Die Trauer und Wut der Angehörigen wuchs und die Angst verbreitete sich auf der ganzen Insel.

Deswegen wurde Tsamakia jetzt auch offiziell zum Ort der historischen Erinnerung für die Geschichte der Insel. Jeder Besucher sollte mit Respekt vor diesem Erinnerungsort stehen und die Nazigreuel nicht vergessen.

Wir sollten uns erinnern an das, was der Überlebende des Holocausts, Elie Wiesel, gesagt hat:

"Der Mörder, tötet zweimal:
das erste Mal durch die Tat;

das zweite Mal mit dem Vergessen“

Auch 72 Jahre nach der Befreiung liest ein kleines Mädchen aufmerksam die Namen der toten.

Dieses Jahr wurde zum ersten Mal von der Gruppe „Freunde des Historische Gedächniss und kulturellem Schaffens“ „ΦΙΛΟΙ  ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ  ΜΝΗΜΗΣ  ΚΑΙ  ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ  ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ“

ein Marathonlauf organisiert im Gedenken für die Widerstands-kämpfer von den Nazis ermordeten auf Lesvos.

Auch eine neue Platte wurde 9/2016 vom Bürgermeister Spiros Galinos eingeweiht  die Tsamakia  als Ort des „Historischen  Gedenkens“ kennzeichnet.

In diesem ersten Marathonlauf ehrten Menschen aller Altersgruppen die kleinsten Kinder und Jugendliche die Erinnerung an die Toten durch ihre Teilnahme. Alle bekamen am Ziel das Buch von Georgios Galetsas „Sto Simadi“ ausgehändigt.

Die Gruppe Freunde des Historischen Gedenkens und kulturellem Schaffens plant, jedes Jahr den Marathonlauf zu machen und bereiten ein drittes Buch vor mit den Geschichten aller von den Nazis Ermordeten aus Lesvos.

G. Galetsas hat die letzten 10 Jahre auf Lesvos recherchiert und die ganzen Namen und Geschichten der 286 von den Nazis Ermordeten, aber auch im Krieg Gefallenen oder aus Hungernot Gestorbenen zusammengetragen. So hat er in drei Büchern die Geschichte des Widerstands auf Lesvos aufgeschrieben.

Marily Stroux-

-link lesung Galetsas und Buch.

http://www.plomarinews.gr/?p=23693

-Der griechische Text der Rede G. Galetsas:

      Κυρίες και κύριοι, καλησπέρα

Στην διάρκεια των 40 μηνών της γερμανικής κατοχής στο νησί, (4 Μαΐου 1941-10 Σεπτεμβρίου 1944) πραγματοποιήθηκαν 17 επίσημες εκτελέσεις με 42 θύματα. Οι τρεις πρώτες εκτελέσεις- με τρία θύματα-θα γίνουν στη θέση Μπλόκια . Χερσαία ζώνη-στα όρια του τότε αστικού οικισμού της πόλεως Μυτιλήνης ,μπροστά και μετά τον παραλιακό δρόμο, που άρχιζε από το ξενοδοχείο Blue See και έφθανε ως το λιμενοβραχίονα. Πήρε την ονομασία του από τα μπλόκια που είχαν τοποθετηθεί στο χώρο αυτό-στις αρχές της δεκαετίας του 1930, ώστε να συντελεστεί η επέκταση του. Επειδή όμως ο χώρος εκτέλεσης είχε οπτική επαφή από το παλιό λιμάνι-σήμερα εσωτερικός λιμένας- με πρώτους αυτόπτες μάρτυρες τους ψαράδες που κατέβαιναν αχάραγα για να πιάσουν δουλειά  ο χώρος εκτελέσεων μετακόμισε στα Τσαμάκια. Εδώ θα γίνουν οι 14 επόμενες ομαδικές εκτελέσεις με 39 θύματα.

      Όλες οι εκτελέσεις θα γίνουν χαράματα. Η πομπή της εκτέλεσης ξεκινά πάντοτε από την  άντρο της Γκεστάπο-επιταγμένη βίλα Ηλιόπουλου- στη Σουράδα , με την ακόλουθη διάταξη.

Προπορεύεται ο «χάρος» ,μικρό αυτοκίνητο που είχε μέσα αναμμένο λαδοφάναρο, σαν αυτό που τοποθετούν στους τάφους των πεθαμένων. Πίσω του

• το αυτοκίνητο που μεταφέρει τους αξιωματικούς φρουράς και εκτέλεσης,
• η κλούβα με τους μελλοθανάτους και την τετραμελή φρουρά  τους και
• στο τέλος καμιόνι με την στρατιωτική φρουρά και την 10μελή ομάδα εκτέλεσης.

    Όταν η πομπή με τους μελλοθανάτους θα φθάσει στο χώρο της εκτέλεσης

αν αυτός ήταν τα «Μπλόκια» ο μελλοθάνατος θα δεθεί σε ξύλινο πλαίσιο, που προηγούμενα έχει πακτωθεί, θα του φορέσουν κουκούλα και θα εκτελεσθεί από δεκαμελές απόσπασμα. Μοναδικό ντοκουμέντο-εικόνα είναι η φωτογράφηση της 3^ης εκτέλεσης του συμπατριώτη μας Ψάνη Παναγιώτη, από γερμανό αξιωματικό,  που για  πρώτη δημοσιεύτηκε   στην τοπική εφημερίδα «Λεσβιακός Κήρυξ» το 1959.

Αν αυτός ήταν εδώ -στα Τσαμάκια- οι μελλοθάνατοι δένονται με σχοινί στα πεύκα και αφού τους φορέσουν κουκούλα θα τους εκτελέσουν με ριπές οπλοπολυβόλων.

      Σε κάθε περίπτωση η αυλαία της εκτέλεσης κλείνει με την χαριστική βολή , που δίνεται σε κάθε παλικάρι από τον αξιωματικό του εκτελεστικού αποσπάσματος.

       Αναπαριστώντας τη διαδρομή που ακολουθούσε , αχάραγα, η πομπή  με τους εκάστοτε  μελλοθανάτους ,διοργανώθηκε φέτος για πρώτη φορά ο αγώνας δρόμου τιμής και μνήμης με αφετηρία την πύλη εισόδου στην βίλα Ηλιόπουλου-τέλος της αδιεξόδου οδού Νίκου Βολογιάννη -και τερματισμό το μνημείο των εκτελεσμένων στα Τσαμάκια.

     Ένας συμβολικός αγώνας δρόμου μνήμης και τιμής που ακολουθεί πιστά τα δέκα επτά (17) δρομολόγια 42 μελλοθανάτων…

    Ένας συμβολικός αγώνας δρόμου μνήμης και τιμής  με αφετηρία την Γκεστάπο αφού από εκεί ξεκινούσε  η πομπή  της εκτέλεσης, αφού εκεί βασανίστηκαν εκατοντάδες παλικάρια κι αυτές τις οιμωγές από τα βασανιστήρια έπρεπε να καλύψουν… γι’ αυτό το άντρο της γκεστάπο εγκαταστάθηκε σε μη κατοικημένη περιοχή .

    Ένας συμβολικός αγώνας δρόμου με τερματισμό εδώ- στα Τσαμάκια- ένα μαρτυρικό τόπο ιστορικής μνήμης με τα πεύκα να φιλοξενούν στον κορμό τους τις σφαίρες των εκτελεστικών αποσπασμάτων που κάποιο πρωινό θέρισαν τις ζωές δεκάδων παλικαριών. Σε τούτα δω τα τσάμια πούταν και θα παραμείνουν για δεκάδες ακόμα χρόνια αδιάψευστοι μάρτυρες του αδόκητου θανάτου 42 παλικαριών που «Ποτέ από χρέος μη κινούντες…» στάθηκαν ορθοί απέναντι στα εκτελεστικά αποσπάσματα που έστησε ο ναζισμός σε τούτο δω τόπο…κι από εδώ… τσουβαλιασμένους μέσα σ’ ένα  ψαροκάικο -να τους οδηγήσουν στον αφανισμό… επιτείνοντας την θλίψη και την οργή στους συγγενείς των – σκορπίζοντας το φόβο σ΄ ολόκληρο το νησί.

   Για αυτό τα Τσαμάκια -κι επίσημα πια-  αποτελούν ένα Μαρτυρικό Τόπο Ιστορικής Μνήμης της νεώτερης ιστορίας του νησιού που πρέπει κάθε επισκέπτης του να στέκεται με σεβασμό ως τόπο μνήμης και ανάχωμα στην ναζιστική πανούκλα, υπενθυμίζοντάς μας αυτό που είχε γράψει ο επιζών του Ολοκαυτώματος Ελί Βιζέλ: «Ο δήμιος σκοτώνει πάντα δυο φορές, τη δεύτερη με τη λήθη»